W pierwszym etapie procesu wdrażania gospodarki niskoemisyjnej należy zgromadzić rachunki za media za ostatni dostępny pełny rok kalendarzowy:
- Zestawienie miesięcznych rachunków za energię elektryczną z uwzględnieniem energii czynnej i biernej, z podziałem na opłatę dystrybucyjną i opłatę za energię. Sporządzenie wykresu przebiegu rocznego zapotrzebowania na energię elektryczną z podziałem na miesiące. Obliczenie wskaźników zapotrzebowania na energię elektryczną w przeliczeniu na jednostkę powierzchni i użytkownika;
- Zestawienie miesięcznych rachunków za energię cieplną lub gaz, olej opałowy, węgiel. Sporządzenie, po przeliczeniu zużycia na kWh, wykresu przebiegu rocznego zapotrzebowania na energię cieplną z podziałem na miesiące. Obliczenie wskaźników zapotrzebowania na energię cieplną w przeliczeniu na jednostkę powierzchni i użytkownika;
- Zestawienie miesięcznych rachunków za wodę zimną i ciepłą, jeśli są liczniki CWU. Sporządzenie wykresu przebiegu rocznego zapotrzebowania na wodę z podziałem na miesiące. Obliczenie wskaźników zapotrzebowania na wodę w przeliczeniu na jednostkę powierzchni i na osobę, na potrzeby Benchmarkingu (badania porównawcze lub analiza porównawcza).
Analiza rachunków powinna być realizowana przy wykorzystaniu personelu jednostki zarządzającej nieruchomością, w szczególności przez osoby odpowiedzialne za utrzymanie obiektu. Analiza rachunków za energię ma wpływ na świadomość osób, od których w istotny sposób zależy zużycie energii. Analiza taka powinna być przedstawiona kierownictwu jednostki i być przedmiotem dyskusji o możliwościach poprawy wskaźników energochłonności.
UWAGA: Realizacja tego zadania wymaga wykorzystania zasobów własnych JST zgodnie z Polską Normą 50001:2011 Systemy Zarządzania Energią. Wymagania i zalecenia użytkowania.
Monitoring mediów
Podstawą efektywnego wykorzystania mediów jest wdrożenie Systemu Zarządzania Energią. Jednym z najskuteczniejszych narzędzi zarządzania jest ciągły monitoring zużycia mediów, który
niesie za sobą wiele korzyści ekonomicznych i środowiskowych. Przez monitoring ciągły rozumiemy dostęp elektroniczny (komputerowe ekrany operatorskie) do danych o zużyciu mediów
energetycznych w poszczególnych obiektach, przy czym dostępne są dane: bieżące i historyczne, dyskretne np. godzinowe i zagregowane np. miesięczne czy roczne, transmitowane w formie
elektronicznej w zadanych odstępach czasowych.
Monitoring zużycia energii elektrycznej
Monitoring zużycia energii elektrycznej powinien dostarczać informacji o profilach zużycia, wielkości i efektywności produkcji (odniesionej do wskaźników stosowanych w danym źródle OZE)
i magazynowania energii elektrycznej oraz parametrach jakościowych zasilania (częstotliwość i napięcie). Taki zestaw danych pomiarowych umożliwi:
- regularną optymalizację taryf dystrybucyjnych OSD,
- weryfikację zamawianej mocy umownej, dobór rozwiązań na potrzeby kompensacji mocy biernej,
- efektywne i precyzyjne skalowanie inwestycji w źródła OZE i magazyny energii,
- monitoring pracy źródeł OZE,
- ścisłe rozliczanie efektów inwestycji w technologie energooszczędne (np. źródła LED),
- zakup najtańszej energii elektrycznej,
- udział w programach zarządzania popytem (DSM/DSR),
- kontrolę jakości dostarczanej energii i egzekwowanie kar jakościowych od dostawców,
- identyfikację nadużyć związanych z niepowołanym poborem energii elektrycznej,
- eliminację jałowych poborów energii (np. światło świeci się w szatni szkoły w nocy)
- bezzwłoczne reagowanie na stany zagrożenia (zwarcia, przeciążenia).
Taki typ monitoringu umożliwia także szybką reakcję na wydarzenia, związane z utratą właściwości izolacyjnych przegród budowlanych, czy spadek sprawności systemów grzewczych i przygotowania CWU. Użytkownicy obiektów zasilanych z sieci z reguły korzystają z automatyki pogodowej, będącej własnością lub konserwowanej przez dostawcę energii, co rodzi konflikt interesów. Systemy monitoringu zużycia ciepła sprzężone z bieżącym monitoringiem warunków pogodowych pozwalają na precyzyjną kontrolę jakości pracy automatyki pogodowej. Z tych powodów korzystne jest powierzenie zadań, związanych z monitoringiem ciepła, gazu i innych paliw oraz automatyką pogodową, firmie specjalistycznej niezwiązanej z dostawcami tych mediów.
Monitoring zużycia energii cieplnej, gazowej, oleju opałowego oraz monitoring zużycia ciepła ze źródeł opalanych paliwami stałymi, których zużycie może być monitorowane w sposób ciągły.
Bieżący monitoring zużycia energii cieplnej, a w szczególności możliwość skorelowania chwilowego poboru ciepła z parametrami pogodowymi, umożliwia precyzyjne określenie zapotrzebowania na moc szczytową i optymalizację mocy zamówionej w przypadku energii z sieci zdalaczynnej (CO) i sieci gazowej. Ponadto umożliwia precyzyjne sterowanie poborem mocy, a w zaawansowanych aplikacjach optymalizację zużycia energii poprzez wykorzystanie precyzyjnych prognoz pogody.
Monitoring zużycia ciepłej i zimnej wody
Monitoring zużycia wody ciepłej i zimnej pozwala na szybką identyfikację nieszczelności armatury i eliminację wycieków oraz na określenie potencjału redukcji zużycia w wyniku zastosowania
armatury energooszczędnej czy zmiany sposobu przygotowania CWU. Podsumowanie analizy monitoringu mediów W większości przypadków analiza monitoringu mediów pozwala na istotne ograniczenie kosztów w wyniku korekt taryfowych i dostosowania wielkości mocy zamówionej do zapotrzebowania na moc szczytową obiektu. Na rynku istnieje wiele podmiotów mogących świadczyć usługi monitoringu mediów. Wiele z nich jest gotowych do zainstalowania urządzeń pomiarowych w zamian za udział w zyskach, wynikających z redukcji kosztów w wyniku optymalizacji taryf i mocy zamówionej.
Dlatego w znaczącej liczbie przypadków informacje uzyskane z monitoringu pozwalają na dokonanie optymalizacji taryfowej, której efekty ekonomiczne w bardzo krótkim czasie zwracają nakłady na uruchomienie systemu opomiarowania. Dane z monitoringu pozwalają także na precyzyjne oszacowanie korzyści z inwestycji termomodernizacyjnych. Metodologia Audytu Energetycznego jako stan wyjściowy przyjmuje zapotrzebowanie na energię, jakie wykazywałby budynek, gdyby był eksploatowany zgodnie z normami. W rzeczywistości sytuacja taka występuje rzadko, gdyż powszechnie niedotrzymywane są parametry liczby wymian świeżego powietrza, często też temperatury w części pomieszczeń odbiegają od normatywnych.